سرمایهگذاری در ترکیه
مزایای سرمایه گذاری در ترکیه بهدلیل موقعیت ژئوپلیتیکی آن، همواره موردتوجه سرمایهگذاران بوده است. ترکیه بهدلیل ویژگیهای خاص خود بهعنوان یک مرکز مهم برای جذب سرمایهگذاران جهانی در بخشهای مختلف از جمله بانک و املاک شناخته میشود.بر اساس اطلاعات بانک مرکزی ترکیه، اقتصاد این کشور پس از همهگیری کرونا، یکی از سریعترین بازسازیها را در میان کشورهای جهان داشته است. مثلاً ورودی FDI یا سرمایهگذاری مستقیم خارجی به ترکیه در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۴٫۱ میلیارد دلار بود که ۸۰٫ریال ۷ درصد افزایش داشت. مجموع ورودی FDI به ترکیه از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۱ نیز بالغ بر ۲۳۹ میلیارد دلار بوده است. فرصتهای سرمایه گذاری در ترکیه بسیار زیاد هستند، پس خوب است نگاهی دقیقتر به این موضوع داشته باشیم.
امنیت سرمایه گذاری در ترکیه
امنیت سرمایه گذاری در ترکیه توسط قانون اساسی، قوانین سرمایه گذاری در ترکیه و سایر مقررات مربوطه حمایت میشود. در زمینه بینالمللی، ترکیه ۱۰۸ معاهده دوجانبه درباره حمایت و ارتقای سرمایه گذاری امضا کرده است که ۸۵ مورد از آنها در حال اجرا هستند.
همچنین ۸۹ معاهده مالیات مضاعف، چندین معاهده در مورد اتحادیه گمرکی، تجارت آزاد، سرمایه گذاریهای چندجانبه و حمایت از حقوق تأمین اجتماعی در قانون ترکیه پیشبینی شدهاند. قانون سرمایه گذاری مستقیم خارجی در این کشور نیز تحقق اهداف زیر را دنبال میکند:
- تنظیم اصول ترویج سرمایه گذاری مستقیم خارجی
- حمایت از حقوق سرمایهگذاران خارجی
- تعاریف استاندارد از سرمایه گذاری و سرمایهگذار
- ایجاد یک سیستم اطلاعرسانی شفاف برای ترویج سرمایه گذاری مستقیم خارجی
- افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی از طریق ایجاد مشوقهای قانونی
دفتر سرمایه گذاری ریاستجمهوری و شورای هماهنگی برای بهبود فضای سرمایه گذاری دو نهاد عمدهای هستند که ورود سرمایه گذاری خارجی به این کشور را ترویج و حمایت میکنند.
مزایای سرمایه گذاری در ترکیه
حتما از خود میپرسید آیا سرمایه گذاری در ترکیه سودآور است؟ در جواب باید گفت که ترکیه نقش پل طبیعی بین آسیا و اروپا را ایفا میکند و بنابراین از موقعیتی استراتژیک برخوردار است. بر اساس آمار، ترکیه از طریق FTA و اتحادیه گمرکی به ۹۵۵ میلیون مصرفکننده بینالمللی دسترسی دارد. استانبول هفتمین شهر اروپا است که بیشترین سرمایه گذاری در آن انجام میشود و برای دسترسی به تمام بازارهای ترکیه، نقشی کلیدی دارد.
از مزایای سرمایه گذاری در ترکیه باید به موارد زیر اشاره کرد:
- موقعیت استراتژیک
- یازدهمین اقتصاد قوی در جهان
- برخورداری از جامعه کارآفرینان قوی
- ارائه مشوقهای سرمایه گذاری خارجی
- نیروی کار ماهر و رقابتپذیر
- بهرهمندی از زیرساختهای خوب
شرایط سرمایه گذاری در ترکیه
ترکیه نامزد عضویت در اتحادیه اروپا است. با این حال، روند الحاق این کشور به اتحادیه اروپا بهدلیل بازگشایی سرفصلهای جدید متوقف شده است. بنابراین برخی از مقررات و شرایط سرمایه گذاری در ترکیه و نه همه آنها با اتحادیه اروپا هماهنگ شدهاند. این کشور بسیاری از هنجارها و استانداردهای نظارتی اروپایی را پذیرفته است. ضمن اینکه ترکیه یکی از اعضای سازمان تجارت جهانی است؛ البته این کشور تمامی پیشنویس مقررات فنی را به کمیته موانع فنی سازمان تجارت جهانی اعلام نمیکند.
بهطور کلی شرایط سرمایه گذاری در ترکیه از قرار زیر است:- آزادی سرمایه گذاری و رفتار ملی؛ مگر اینکه در قراردادهای بینالمللی و سایر قوانین خاص مقرر شده باشد.
- سرمایهگذاران خارجی میتوانند سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ترکیه داشته باشند.
- با سرمایهگذاران خارجی باید مشابه سرمایهگذاران داخلی رفتار شود.
- سرمایه گذاریهای مستقیم خارجی را نمیتوان مصادره یا ملی کرد، مگر در صورت جبران خسارت طبق روند قانونی.
- سرمایهگذاران خارجی میتوانند سرمایه خود را آزادانه به خارج از کشور انتقال دهند. این سرمایه شامل سود خالص، سود سهام، عواید حاصل از فروش یا انحلال تمام یا بخشی از سرمایه گذاری، پرداخت غرامت، مبالغ ناشی از مجوز و بازپرداخت سود ناشی از وامهای خارجی از طریق بانکها یا مؤسسات مالی خاص است.
روش های سرمایه گذاری در ترکیه
برای بردن سرمایه به کشور ترکیه روشهای متعددی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خودشان را دارند. ما در این بخش سعی میکنیم به چهار مورد از پرسودترین و در عین حال امنترین این سرمایه گذاریها اشاره کنیم.
توجه داشته باشید که راههای پیش روی شما در چهار مورد زیر خلاصه نمیشوند؛ اما اینها سادهترین روشهای موجود هستند. همچنین میزان حداقل سرمایه گذاری در قانون ترکیه پیشبینی نشده است. بنابراین مبالغ ذکرشده در اینجا فقط برای افرادی است که میخواهند شهروندی ترکیه را از طریق سرمایه گذاری اخذ کنند.
سرمایه گذاری در ترکیه از طریق سپرده بانکی
حداقل مبلغ سرمایه گذاری در ترکیه برای سرمایهگذاران خارجی ۵۰۰ هزار دلار است. این مبلغ باید بهشکل ارز خارجی، لیر ترکیه، فلزات گرانبها و غیره نزد بانکها یا صندوقهای سرمایه گذاری این کشور سپردهگذاری شود. بهطور کلی، هرگونه سرمایه گذاری باید توسط بانک مرکزی جمهوری ترکیه بهعنوان پول قابلتبدیل به ارز خارجی و معادل آن به ارزش ۵۰۰ هزار دلار تشخیص داده شود.هیچگونه شرط دیگری برای واریز مبلغ موردنظر و افتتاح حساب در بانکهای ترکیه توسط سرمایهگذاران خارجی وجود ندارد. فقط اینکه در صورتی میتوان برای اخذ تابعیت ترکیه اقدام کرد که مجموع سپردههای فرد در حسابهای افتتاحشده او نزد بانکهای ترکیه بالغ بر ۵۰۰ هزار دلار آمریکا باشد. همچنین این مبلغ باید بهمدت سه سال در بانکهای ترکیه نگهداری شده و میزان آن کم نشود.
سرمایه گذاری در ترکیه از طریق خرید ملک
ترکیه یکی از بهترین و جذابترین بازارهای املاک و مستغلات را در اروپا دارد. این کشور با ساختوسازهای سنگین، پتانسیل بسیار خوبی را برای توسعهدهندگان املاک و مستغلات و سرمایهگذاران فراهم میکند. در نتیجه گردشگری و تجارت املاک و مستغلات ترکیه رشد زیادی کرده است. خارجیها نیز ترکیه را مکانی محبوب برای بازنشستگی میدانند.
بازار املاک و مستغلات ترکیه هر سال پیشرفت قابلتوجهی میکند و بیشترین سودآوری را برای سرمایهگذاران فراهم میسازد. بهطوری که حدود ۴٫۴ میلیارد دلار از جریان ۷٫۸ میلیارد دلاری سرمایه گذاری مستقیم خارجی این کشور در سال ۲۰۲۲ را بخش املاک و مستغلات تشکیل میدهد.
بنابراین بخش املاک را باید بهترین سرمایه گذاری در ترکیه به حساب آورد. از بسیاری جهات، خرید ملک در ترکیه امنترین سرمایه گذاری هم به شمار میرود. شما برای سرمایه گذاری در بخش املاک و مستغلات ترکیه به حداقل ۴۰۰ هزار دلار نیاز دارید.
سرمایه گذاری در ترکیه از طریق ثبت شرکت
قانون سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ترکیه مبتنی بر اصل رفتار برابر است و به سرمایهگذاران بینالمللی اجازه میدهد از حقوق و تعهداتی مشابه سرمایهگذاران داخلی برخوردار باشند. بنابراین شرایط راهاندازی کسبوکار و ثبت شرکت برای افراد خارجی مشابه همان شرایطی هستند که برای سرمایهگذاران داخلی اعمال میشوند.
سرمایهگذاران بینالمللی میتوانند هر شرکتی را بر اساس قانون تجارت ترکیه (TCC) در این کشور ثبت کنند. اما رویکرد حاکمیتی و مدیریتی شرکت آنها باید مطابق با استانداردهای بینالمللی باشد. یعنی در بازار سهام (بورس) فعالیت کند، مدیریت شفاف داشته باشد و همچنین موجب رونق در محیط کسبوکار ترکیه شود.
دولت اصلاحاتی را با هدف بهبود فضای سرمایه گذاری در ترکیه، حذف تشریفات اداری و به حداقل رساندن هزینهها و رویهها آغاز کرده است. بنابراین در حال حاضر، تأسیس یک شرکت فقط در ادارات ثبت تجارت مستقر در اتاقهای بازرگانی انجام میشود و در عرض یک روز تکمیل خواهد شد.
شما برای ثبت شرکت در ترکیه به سرمایه حداقلی ۵۰۰ هزار دلاری نیاز خواهید داشت. ۲۵ درصد از سرمایه شرکت باید قبل از ثبت آن و بهعنوان تضمین در بانک سپردهگذاری شود و ۷۵ درصد باقیمانده نیز باید ظرف دو سال پرداخت شود.
سرمایه گذاری در ترکیه از طریق خرید سهام
بورس استانبول بازاری است که معاملات در آن از طریق یک کارگزاری انجام میشود. برای موفقیت در این بازار، صبر، تجربه، دانش و چند استراتژی مهم نیاز است. از جمله جمعآوری اطلاعات در زمینههای متعدد و آشنایی با بازار سهام در نوسان ترکیه اهمیت زیادی دارد.
بازار بورس استانبول مانند بورس دیگر کشورها نسبت به بخش املاک و مستغلات در معرض ریسک بالاتری قرار دارد و نوسان در آن امری عادی است. اما همین بازار نیز با اقدامات درست و سنجیده سرمایهگذار میتواند بازدهی بالایی داشته باشد. شما برای سرمایه گذاری در ترکیه از طریق خرید سهام به ۵۰۰ هزار دلار پول نیاز دارید.
سرمایه گذاری در ترکیه برای اخذ تابعیت
طرح سرمایه گذاری در ترکیه برای اخذ تابعیت در سال ۲۰۱۶ توسط دولت این کشور معرفی شد. بنابراین افراد از طریق خرید املاک، انتقال سرمایه یا ایجاد شغل در این کشور ممکن است واجد شرایط دریافت پاسپورت ترکیه شوند.
خرید املاک و مستغلات، محبوبترین مسیر برای اخذ شهروندی ترکیه توسط برنامه سرمایه گذاری بوده است. همچنین این راه ارزانترین گزینه هم محسوب میشود، زیرا میتوانید یک ملک را با حداقل ارزش ۴۰۰ هزار دلار خریداری کنید و بههمراه خانوادهتان تابعیت ترکیه را به دست آورید. بنابراین حداقل مبلغ سرمایه گذاری شما برای اقامت ترکیه حدود ۴۰۰ هزار دلار و از طریق خرید ملک خواهد بود.
معایب و مشکلات سرمایه گذاری در ترکیه
سرمایه گذاری در ترکیه باید با آگاهی کامل و ارزیابی مزایا و معایب بازار این کشور صورت بگیرد. زیرا اگرچه بازار ترکیه با سرعتی بیسابقه در حال رشد است و خارجیها را از سراسر جهان جذب میکند، اما مشکلاتی هم دارد؛ از جمله:
- نرخ فساد در ترکیه بسیار بالا است و بر اساس «شاخص ادراک فساد توسط شفافیت بینالملل» این کشور در رتبه ۶۶ جهان قرار دارد.
- هر شرکت خارجی که در ترکیه تأسیس میشود، به یک حساب بانکی محلی نیاز دارد. اما بهدلیل اینکه اکثر کسبوکارها شعبه یا دفتر مرکزی خود را برای تجارت در ترکیه باز میکنند تا از مزایای آن بهره ببرند، این کار میتواند فرآیندی دشوار باشد.
- انتخاب سیستم حقوقی ترکی برای حل اختلافات قراردادی میتواند در مقایسه با سایر کشورها پرهزینه باشد.
- ترکیه از نظر شاخص مهارت زبان انگلیسی در رتبه بسیار پایین ۵۰ قرار دارد. بنابراین صاحبان مشاغل و کسبوکارها در ترکیه باید به زبان ترکی با دیگران ارتباط برقرار کنند. هرچند میتوانند با استخدام مترجمان حرفهای تجارت خود را مدیریت کنند.
- ساختوساز میتواند کاری آزاردهنده در ترکیه باشد؛ زیرا به مجوزهای زیادی نیاز دارد. صاحبان مشاغلی که در حال برنامهریزی برای سرمایه گذاری در ساختوساز ترکیه هستند، باید آماده اجرای فرآیندهای طولانی، مجوزها، تأییدیهها، هزینهها و مواردی از این دست باشند.
- ترکیه در زمینه حلوفصل ورشکستگی شرکتها، یکی از دشوارترین و چالشبرانگیزترین فرآیندها را دارد. میانگین زمان صرفشده برای این کار، حدود سه سال و نیم است و این دو برابر زمانی است که در کشورهای اروپایی برای چنین کاری صرف میشود.
- کشور ترکیه جایگاه چندان مستحکمی در FATF ندارد و از لحاظ اقتصادی در فهرست کشورهای نهچندان شفاف قرار گرفته است.
جمعبندی
ترکیه کشوری زیبا، منحصربهفرد و غنی از تاریخ و فرهنگ است. اما اینها تنها مواردی نیستند که این کشور با آنها شناخته میشود. زیرا فرصتهای سرمایه گذاری در ترکیه نیز بسیار زیاد و شناختهشده هستند. شما با سرمایه گذاری در خاک ترکیه مطمئناً با مزایای بسیار زیادی روبهرو خواهید شد. در عین حال، همیشه باید امکانات موجود را بررسی کنید تا به گزینهای متناسب با نیازهای خود برسید.
سوالات متداول درباره سرمایهگذاری در ترکیه
حداقل مبلغ سرمایه گذاری برای دریافت پاسپورت ترکیه از طریق سرمایه گذاری ۴۰۰ هزار دلار است. این مبلغ سرمایه گذاری از طریق خرید ملک است و تا سال ۲۰۲۲ تنها ۲۵۰ هزار دلار بود.
ارزان ترین راه برای سرمایه گذاری در ترکیه، سرمایه گذاری در بازار سهام است. زیرا این کار را می توان با هزینه بسیار کم نیز انجام داد.
انتخاب بهترین سرمایه گذاری در کشور ترکیه دشوار و تابع سلیقه و شرایط شخصی است. اما با سنجیدن تمامی جوانب باید گفت که بخش املاک و مستغلات می تواند گزینه بهتری باشد.
بله، با خرید ملکی به ارزش حداقلی ۴۰۰ هزار دلار می توان اقامت ترکیه را به همراه خانواده دریافت کرد.
بهترین روش برای اخذ تابعیت ترکیه خرید ملک به ارزش حداقلی ۴۰۰ هزار دلار است.