اقامت آلمان
آلمان همواره یکی از مقاصد اصلی برای مهاجرت ایرانیان بوده است. برای دریافت اقامت آلمان بهتر است در گام نخست با انواع روش های اخذ اقامت و همچنین شرایط و مدارک لازم برای آن آشنا شویم.کشور آلمان به‌عنوان قدرتمندترین اقتصاد اروپا، فرصت‌های بسیاری را در اختیار مهاجران قرار می‌دهد. دانشگاه‌های رایگان با سطح علمی بالا، مزایای تأمین اجتماعی، وام مسکن و کمک‌هزینه‌های دولت برای حمایت از فرزندآوری تنها بخشی از مزایای اقامت دائم در آلمان است. برای دریافت اقامت آلمان روش های مختلفی مانند تحصیلی، کاری، الحاق خانواده و سرمایه‌گذاری وجود دارد. در حالت کلی، کسانی که بتوانند به مدت پنج سال به‌صورت قانونی در آلمان کار و زندگی کنند، می‌توانند برای دریافت اقامت دائم درخواست دهند.
مزایای گرفتن مجوز اقامت آلمان
مجوز اقامت آلمان مدرکی است که برای اتباع غیر اتحادیه اروپا که مایل به اقامت در آلمان هستند در نظر گرفته شده است. مجوز اقامت در آلمان به دارنده آن اجازه می‌دهد تا برای مدت محدودی در این کشور بماند. امکان تمدید مجوز اقامت وجود دارد. اجازه اقامت در آلمان برای اهداف مختلفی صادر می‌شود. تحصیل و کار از جمله اهداف اصلی هستند.انواع مختلفی از مجوز اقامت آلمان هم با توجه به هدف ورود و مدت اقامت در این کشور صادر می‌شوند.
کسانی که بتوانند اقامت دائم آلمان را دریافت کنند، می‌توانند از مزایای زیادی برخوردار شوند. مزایای گرفتن مجوز اقامت آلمان عبارتند از:
۱. نیازی به تمدید نیست
پس از دریافت اقامت دائم، شما این حق را خواهید داشت که برای مدت نامحدودی در آلمان بمانید. با دریافت این نوع اقامت، دیگر نیازی به تمدید وجود ندارد.
۲. استحقاق هرگونه استخدام
با گرفتن مجوز اقامت آلمان، شما می‌توانید برای هر کارفرمایی و در هر شغلی (حتی به‌صورت خوداشتغالی) کار کنید.
۳. آزادی سفر در اتحادیه اروپا
داشتن اقامت دائم آلمان، مرزهای ۳۱ کشور اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا را به روی شما باز می‌کند. با این حال، ممکن است برای سفر به خارج از اروپا به درخواست ویزا نیاز داشته باشید. این به تابعیت شما بستگی دارد. به خاطر داشته باشید که اگر برای مدت بیش از شش ماه آلمان را ترک کنید، اجازه اقامت دائم شما لغو خواهد شد.
۴. دسترسی رایگان به آموزش حرفه‌ای
اقامت دائم در آلمان به شما امکان می‌دهد آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) را بدون تأیید آژانس کار فدرال شروع کنید.
۵. بیمه تأمین اجتماعی
دارندگان اقامت دائم آلمان مانند شهروندان آلمانی حق برخورداری از امنیت اجتماعی و مراقبت‌های درمانی عمومی را دارند. تأمین اجتماعی شامل بیمه درمانی، مراقبت طولانی‌مدت، بازنشستگی، حادثه و بیمه بیکاری است.
۶. مزایای اجتماعی تضمین‌شده
همان‌طور که در بالا ذکر شد، دارندگان اقامت دائم آلمان مستحق دریافت مزایای تأمین اجتماعی هستند. آن‌ها بر اساس هر بیمه‌ای که در آن مشارکت می‌کنند، تمام مزایای اجتماعی مانند بیمه بیماری، مراقبت طولانی‌مدت، بازنشستگی، حادثه و بیمه بیکاری را دریافت خواهند کرد. به‌علاوه در صورت از دست دادن شغل، حداقل برای یک سال واجد شرایط دریافت مزایای بیکاری خواهند بود.
۷. مزایای مسکن
اگر دیگر از نظر مالی قادر به پرداخت اجاره نیستید، اقامت دائم آلمان به شما امکان دسترسی به مزایای مسکن را می‌دهد. مبلغی که دریافت می‌کنید، به تعداد افراد خانواده، قیمت اجاره یا وام مسکن شما و کل درآمد ماهانه خانواده شما بستگی دارد.
۸. واجد شرایط بودن برای وام و وام مسکن
دارندگان اجازه اقامت دائم در آلمان می‌توانند وام بگیرند. علاوه بر این، در صورت رعایت سایر شرایط، بانک‌ها حتی به شما وام مسکن می‌دهند. می‌توانید برای خانه، تحصیل، وسیله نقلیه یا هر چیز دیگری بودجه دریافت کنید. گرفتن وام در آلمان بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
۹. مزایای والدین
با مجوز اقامت آلمان می‌توانید در دوران بارداری و پس از تولد کودک از کمک مالی برخوردار شوید. کمک دولتی ممکن است در ۱۴ ماه اول زندگی کودک، معادل ۶۷ درصد حقوقی که در ۱۲ ماه گذشته دریافت کرده‌اید، باشد.
۱۰. کمک هزینه دولتی برای فرزند
دارندگان اقامت دائم مانند والدین آلمانی، حق دریافت مزایای فرزند را دارند که تا حدی هزینه‌های فرزندان را جبران می‌کند. این کمک‌هزینه دولتی می‌تواند از ۲۰۴ تا ۲۳۵ یورو برای هر فرزند در ماه متغیر باشد.
۱۱. حمایت از والدین مجرد (Unterhaltsvorschuss)
حمایت از والدین مجرد یک خدمات دولتی است که به والدین مجردی که هیچ‌گونه نفقه‌ای از والد دیگر دریافت نمی‌کنند تعلق می‌گیرد. میزان حمایت مالی که دریافت خواهید کرد، به سن کودک بستگی دارد.
۱۲. پیوستن به خانواده
دارندگان اقامت دائم می‌توانند از افراد نزدیک خانواده خود برای نقل‌مکان به آلمان دعوت کنند. قانون پیوستن به خانواده به همسر (یا شریک زندگی مشترک) و فرزندان قبل از رسیدن به ۱۶ سالگی محدود می‌شود.
۱۳. دریافت تابعیت برای کودکان متولدشده در آلمان
فرزندانی که پس از هشت سال اقامت والدینشان در این کشور متولد شوند، به‌طور خودکار شهروند آلمان خواهند شد.
۱۴. واجد شرایط بودن برای دریافت شهروندی آلمان
در نهایت، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های اقامت دائم آلمان این است که پس از پنج سال می‌توانید شهروند آلمان شوید.
روش های اخذ اقامت آلمان
بسته به هدف و طول مدت اقامت در آلمان، چند نوع مجوز اقامت آلمان وجود دارد. انتخاب نوع مناسب اجازه اقامت برای شما بسیار مهم است. کل فرآیند درخواست شما، از جمله مدارک و هزینه های مورد نیاز، به نوع مجوزی که درخواست می کنید بستگی دارد.
رایج‌ترین روش های اخذ اقامت آلمان عبارتند از:
اقامت دانشجویی
این نوع اقامت مخصوص خارجیانی است که در یک مدرسه یا دانشگاه در آلمان ثبت‌نام کرده‌اند. برای دریافت این نوع اقامت، باید مدرکی دال بر ثبت‌نام در دانشگاه و برخورداری از منابع مالی در طول اقامت خود در آلمان ارائه دهید. اقامت دانشجویی به شما اجازه زندگی در آلمان در طول تحصیل را می‌دهد.
به دانشجویانی که قصد تحصیل در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا در آلمان را دارند، اقامت موقت ارائه می‌شود. دانشجویان در طول تحصیل خود می‌توانند ۱۲۰ روز به‌صورت تمام وقت یا ۲۴۰ روز نیمه‌وقت کار کنند. علاوه بر این، آن‌ها می‌توانند در موقعیت‌های کارآموزی نیز شرکت کنند. با این حال، آن‌ها نمی‌توانند قراردادهای بلندمدت کاری ببندند.
پس از اتمام دوره تحصیلی، دانشجویان می‌توانند اقامت موقت خود را برای یافتن کار در آلمان به‌مدت ۱۸ ماه دیگر تمدید کنند. اگر فارغ‌التحصیلان بتوانند شغل پیدا کنند، می‌توانند برای مجوز اقامت کاری درخواست دهند.
اقامت کاری
این نوع اقامت مخصوص متقاضیانی است که پیشنهاد کاری برای کار در آلمان دارند. این مجوز به شما اجازه می‌دهد تا پایان مدت اعتبار قرارداد کاری خود در آلمان زندگی و کار کنید. برای دریافت این اقامت باید ویزای کاری معتبر و قرارداد کاری داشته باشید.
پیش از اجازه کار در آلمان، باید چندین مورد را رعایت کنید. یکی از این الزامات، دانش زبان آلمانی است. نکته دیگر این است که شما و کارفرمایتان باید ثابت کنید که موقعیت شغلی پیشنهادی، توسط سایر شهروندان آلمانی، شهروندان اتحادیه اروپا یا نیروهای اولویت‌دار نمی‌تواند پر شود. نیروهای اولویت‌دار به کسانی می‌گویند که مدت طولانی‌تری در آلمان در صف انتظار بوده‌اند. به‌علاوه باید از طرف آژانس کار فدرال آلمان نیز تأییدیه دریافت کنید.
پس از اینکه تأییدیه خود را گرفتید و شرایط را برآورده کردید، می‌توانید برای دریافت اقامت آلمان اقدام کنید. مدت زمان اقامت بر اساس قرارداد کاری شما تعیین می‌شود. چنانچه قرارداد کاری شما دوساله باشد، مجوز اقامت نیز اعتباری دوساله خواهد داشت. با این حال، تا زمانی که وضعیت شغلی خود را حفظ کنید، می‌توانید آن را هر چند بار که نیاز دارید تمدید کنید.
اقامت پیوستن به خانواده
این نوع اقامت برای افرادی است که اعضای خانواده آن‌ها در آلمان زندگی می‌کنند. اعضای خانواده باید بتوانند مدرکی دال بر ارتباط خود با شما ارائه دهند. علاوه بر این، آن‌ها باید تضمین بدهند که می‌توانند از نظر مالی از شما حمایت کنند.
کارت آبی اتحادیه اروپا
کارت آبی اتحادیه اروپا نوعی مجوز اقامت چهارساله است. این اقامت مخصوص افرادی است که پیشنهاد شغلی در آلمان دارند. برای اخذ کارت آبی اتحادیه اروپا، باید علاوه بر داشتن ویزای کاری معتبر، ثابت کنید که منابع مالی کافی برای حمایت از خود را دارید. علاوه بر این، باید الزامات زبان آلمانی را نیز رعایت کنید.
اقامت از طریق سرمایه‌گذاری
برخی از کشورها طرح‌هایی را به‌عنوان ویزای طلایی ارائه می‌دهند که طبق آن افراد می‌توانند از طریق سرمایه‌گذاری، اقامت یا پاسپورت دریافت کنند. کشور آلمان ویزای طلایی ندارد. با این حال یک برنامه سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد که افراد می‌توانند در کمتر از شش سال، اقامت خود را به شهروندی آلمان تبدیل کنند. برای استفاده از این برنامه، باید برای ویزای خوداشتغالی درخواست دهید.
برای دریافت اقامت از طریق سرمایه‌گذاری، باید یک طرح تجاری با معیارهای زیر ارائه دهید:
- بر اقتصاد کشور آلمان تأثیر مثبتی داشته باشد.
- نیاز اقتصادی یا منطقه‌ای در آلمان را برآورده کند.
- حداقل پنج موقعیت شغلی تمام‌وقت و دائمی ایجاد کند.
علاوه بر این، متقاضی (به‌عنوان سرمایه‌گذار) باید شرایط زیر را داشته باشد:
- بالغ باشد.
- سابقه کیفری نداشته باشد.
- در زمینه تجارت پیشنهادی، تجربه داشته باشد.
- وجوه را از طریق سرمایه سهام یا تعهد وام تضمین کند.
برای دریافت این نوع اقامت، حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری تعیین نشده است. با این حال، پیشنهاد می‌شود متقاضیان حداقل ۳۶۰ هزار یورو سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌گذاری به مقامات ثابت می‌کند که متقاضی می‌تواند معیارهای لازم مانند نیاز اقتصادی، تأثیر مثبت، موقعیت‌های شغلی و سایر موارد را برآورده کند.
اقامت موقت آلمان
مجوز اقامت موقت یا اقامت محدود (Aufenthaltserlaubnis)، همان‌طور که از نامش مشخص است، مدت‌زمان کوتاه‌تری را در مقایسه با اقامت بلندمدت شامل می‌شود. هنگامی که شما این نوع اقامت را دریافت می‌کنید، فقط یک سال می‌توانید در آلمان بمانید. با این حال، در صورت رعایت شرایط لازم، امکان تمدید آن وجود دارد.
مجوز اقامت موقت به اتباع خارجی در صورتی اعطا می‌شود که دلیل مشخصی برای اقامت در آلمان داشته باشند. پس از اخذ اقامت موقت نمی‌توانید در فعالیتی خارج از مجوز اقامت خود شرکت کنید. به‌عنوان مثال، اگر شما اقامت تحصیلی دریافت کنید، تنها می‌توانید به تحصیل و کار (در ساعات محدود) بپردازید.
مجوز اقامت موقت زمینه را برای دریافت اقامت دائمی در آلمان فراهم می‌کند. یکی از شرایط لازم برای اخذ اقامت دائم، داشتن اقامت موقت برای مدت‌زمان معین است. تنها در موارد استثنایی، افراد می‌توانند از این شرط مستثنا شوند.
اقامت دائم آلمان
برای زندگی و کار در آلمان در مدت‌زمان نامحدود، باید مجوز اقامت دائم این کشور را دریافت کنید. با داشتن اقامت دائم می‌توانید در این کشور کار کنید یا برای سفر از آن خارج شوید.
این مجوز بیشتر به متقاضیانی داده می‌شود که برای چند سال مجوز اقامت موقت دارند یا کارت آبی اتحادیه اروپا را دارند. متقاضی باید ثابت کند که به‌مدت حداقل پنج سال در آلمان کار کرده، آژانس کار فدرال شغل او را تأیید کرده و مالیات و کمک‌های لازم را نیز به دولت پرداخت کرده است. علاوه بر این، برای دریافت اقامت دائم، الزامات مهارت زبان آلمانی سخت‌گیرانه‌تر هستند. بنابراین متقاضی باید تسلط کافی به زبان آلمانی داشته باشد.
در صورت داشتن اقامت دائم افراد نزدیک خانواده شما مانند همسر و فرزندان، می‌توانند به شما ملحق شوند. آن‌ها در ابتدا باید برای مجوز اقامت موقت درخواست دهند و پس از گذشت چند سال، اقامت دائم دریافت کنند.
شرایط گرفتن اقامت آلمان
افرادی که قصد دریافت اقامت آلمان را دارند، باید شرایط زیر را رعایت کنند:
- داشتن پاسپورت معتبر
- نداشتن سابقه کیفری
- تسلط به زبان آلمانی دست‌کم در سطح B۱
- داشتن بیمه درمانی آلمانی
- انجام آزمایش سلامتی برای اثبات سلامتی لازم برای کار یا تحصیل
- داشتن تمکن مالی کافی برای تأمین هزینه‌های خود و خانواده
- داشتن پیشنهاد کاری از آلمان، در صورت درخواست ویزای کار
- داشتن پذیرش دانشگاه در صورت درخواست ویزای دانشجویی
- ارائه مدرکی مبنی بر ازدواج، در صورت درخواست پیوستن به همسر در آلمان
مدارک لازم برای گرفتن اقامت آلمان
لیست زیر، فهرستی از تمام مدارک مورد نیاز برای درخواست مجوز اقامت دائم آلمان است:
- فرم درخواست تکمیل‌شده به نام Antrag auf Erteilung der Niederlassungserlaubnis
- گواهی بیمه سلامت جاری و پرداخت‌شده (حداقل ۶۰ ماه حق بیمه تأمین اجتماعی)
- پاسپورت معتبر
- گواهی تسلط به زبان آلمانی؛ حداقل سطح B۱
- یک عدد عکس بیومتریک
- گواهی مدرک دانشگاهی آلمان (در صورت درخواست برای اجازه اقامت دائم سریع به‌عنوان فارغ‌التحصیل از یک دانشگاه آلمان)
- گواهی ازدواج (در صورت درخواست برای اجازه اقامت دائم سریع به‌دلیل ازدواج با یک شهروند آلمانی)
- اثبات امنیت مالی (صورت‌حساب‌های بانکی برای افراد شاغل و اظهارنامه مالیاتی برای افراد خوداشتغال)
- نامه‌ای از کارفرما یا دانشگاه شما
- گواهی اقامت و ثبت‌نام (Anmeldungsbestätigung)
- مجوز حرفه‌ای (در صورت درخواست برای مجوز اقامت دائم سریع به‌دلیل داشتن مهارت بالا در یک زمینه)
هزینه اخذ اقامت آلمان
تمام افرادی که برای مجوز اقامت آلمان درخواست می‌دهند باید برای رسیدگی به درخواست خود هزینه ای بپردازند. هزینه به نوع مجوزی که فرد درخواست می کند بستگی دارد.
هزینه اخذ اقامت آلمان بر اساس نوع آن به شرح زیر است:
هزینه اخذ اقامت موقت آلمان
- اعتبار یکساله: ۵۰ یورو
- اعتبار بیشتر از یکسال: ۸۰ یورو
- تمدید سه ماهه مجوز: ۳۰ یورو
- هزینه تغییر عنوان مجوز: ۴۰ یورو
هزینه اخذ مجوز اقامت بلند مدت اتحادیه اروپا
برای گرفتن مجوز اقامت بلند مدت اتحادیه اروپا باید ۸۵ یورو بپردازید.
هزینه اخذ کارت آبی اتحادیه اروپا
هزینه اخذ کارت آبی اتحادیه اروپا ۱۰۰ یورو است. برای تمدید این کارت به مدت سه ماه باید ۹۶ یورو و تمدید اعتبار کارت بیشتر از سه ماه ۹۳ یورو بپردازید.
سوالات متداول درباره اقامت آلمان
نمی توان از یک روش به عنوان راحت ترین راه گرفتن اقامت آلمان نام برد. هر فرد با توجه به شرایط و توانایی های خود می تواند یک روش را انتخاب کند. برای تصمیم گیری بهتر در این زمینه بهتر است با کارشناسان مهاجرتی ما مشورت کنید.
کودکانی که والدینشان هشت سال در آلمان زندگی کرده باشند، می توانند تابعیت آلمان را دریافت کنند.
برای سرمایه گذاری در آلمان حداقل مبلغی از طرف قانون اعلام نشده است؛ اما کارشناسان توصیه می کنند حداقل ۳۶۰ هزار یورو سرمایه گذاری کنید.
در حال حاضر، برای دریافت اقامت موقت آلمان نمی توان یک زمان مشخص را اعلام کرد. مدت زمان این فرآیند به شرایط و مدارک متقاضی بستگی دارد.
در صورتی که نوع اقامت شما اجازه کار در آلمان را بدهد، می توانید کار کنید. به عنوان مثال کسانی که اقامت تحصیلی دارند، تنها می توانند مدت زمان محدودی کار کنند. اما دارندگان اقامت کاری، محدودیتی در این زمینه ندارند.
بله، در صورتی که فرد متقاضی شرایط لازم برای تمدید اقامت را داشته باشد، می تواند اقامت خود را تمدید کند.
به طور کلی اقامت موقت در آلمان یک ساله است. مدت زمان اقامت کسانی که اقامت کاری دریافت می کنند، تا پایان اعتبار قرارداد کاری آن ها است.